Chuẩn bị mâm cúng Tết Hàn thực 3/3 như thế nào là đúng

Thứ 5 ngày 30/3/3017 tới sẽ là Tết Hàn thực, lịch âm là 3/3/2017. Theo phong tục, mâm lễ trong dịp Tết Hàn Thực ngoài hương hoa, chỉ dùng hai loại là bánh trôi và bánh chay.

Các sách như 100 điều cần biết về phong tục Việt Nam hay Văn khấn nôm tại nhà – Tập văn cúng gia tiên, đều hướng dẫn rằng: Mâm lễ cúng ngày Tết Hàn Thực gồm: Hương, hoa, trầu cau và 5 hoặc 3 bát bánh trôi cùng 5 hoặc 3 bát bánh chay dâng lên bàn thờ.

Hình minh họa

Sở dĩ việc chỉ cúng bánh trôi vì theo gốc tích, ngày Tết Hàn Thực là ngày cấm đốt lửa, chỉ được ăn đồ nguội đã được ban hành từ đời vua Tấn Văn Công thời Xuân Thu bên Trung Quốc.

Việt Nam chịu ảnh hưởng văn hóa Trung Quốc nên Tết Hàn Thực mới du nhập vào. Tuy vậy, người dân Việt Nam cũng vẫn duy trì Tết Hàn Thực nhưng ý nghĩa thì khác hẳn của Trung Quốc. Dân ta coi dịp này cũng là một dịp lễ để tưởng nhớ gia tiên.

Bánh trôi làm bằng bột nếp nhào nặn với nước, có nhân bằng đường phên. Gạo làm bánh trôi, bánh chay phải kén được nếp cái hoa vàng. Cứ chín phần nếp cho một phần tẻ hoặc non hai phần tẻ. Đường làm nhân bánh trôi ngon nhất là đường phên Dương Liễu, Cát Quê, những miếng đường vuông thành, sắc cạnh, đỏ thắm, rắn đanh và giòn, hương thơm mát.
Bánh nặn xong, được thả vào nồi nước sôi. Bánh chìm xuống rồi nổi lên, “ba chìm bảy nổi, chín lênh đênh” thì vớt ra và ngâm trong nước lã đun sôi để nguội cho săn trở lại rồi lại vớt ra bày vào đĩa. Đĩa bánh trôi được rắc thêm mấy hạt vừng trắng rang thơm.

Bánh chay cũng làm bằng bột nếp nhào nặn với nước và cũng có nhân, nhưng nhân bằng đậu xanh nấu chín. Đỗ để làm nhân bánh cũng phải là giống đỗ tiêu, hạt nhỏ, thơm, được hấp chín tới, giã mịn, trộn với đường kính trắng. Bánh chay được đựng trong bát, chan thêm một chút chè đường quấy với bột đao hay bột sắn dây ướp hoa bưởi.

Hai thứ bánh tuy cùng làm bằng bột gạo nếp, nhưng mỗi thứ có hương vị đặc biệt riêng.

Hình minh họa

Nói về con số bát bánh trôi và bánh chay phải là 5 hoặc 3 bởi vì cha ông ta quan niệm số lẻ là số tâm linh. Người ta thắp hương cũng thường thắp 1 nén hoặc 3 nén, 5 nén chứ ít khi thắp số chẵn.

Ngoài bánh trôi và bánh chay, các gia đình cũng có thể mua thêm hoa quả và các thứ bánh trái khác tùy tâm. Sau khi bày lễ lên ban thờ, các gia đình thường thắp hương và khấn gia tiên theo Bài cúng Tết Hàn Thực được lưu truyền từ xưa đến nay. 

Tổng hợp

Xem thêm: Thuốc kích thích trái cây chín nhanh hại sức khỏe thế nào?